Ο πρώτος Έλληνας street artist στην Αμερική του '50

Ο επισκέπτης σήμερα της πλατεία της Elizabeth Tower του Πόρτλαντ, συναντά ένα πολύ πρωτότυπο έκθεμα, δύο υποστυλώματα (βάθρα) γέφυρας που έγιναν γνωστά ως Lovejoy Columns.  Το ιδιαίτερο με αυτά τα υποστυλώματα είναι ότι δεν χτίστηκαν στο σημείο αυτό αλλά ήρθαν με μεταφορά. Αρχικά τα βάθρα αυτά στήριζαν την μεγάλου μήκους ράμπα-γέφυρα Lovejoy αλλά επειδή έφεραν επάνω τους τα πρώτα street-art έργα του Πόρτλαντ απέφυγαν αρχικά την κατεδάφιση για να μεταφερθούν αργότερα στην πλατεία αυτή. Το ακόμα ποιο ενδιαφέρον στην ιστορία είναι ότι τα έργα αυτά είναι επηρεασμένα κυριως από την ελληνική κουλτούρα και ο δημιουργός τους φέρει το όνομα Tom Στεφόπουλος. 

Φωτισμένη, μία από τις δύο Lovejoy Columns

Ο γνωστός Έλληνας TAKI 183, είναι ο πρώτος που έκανε bombing την υπογραφή του στη Νέα Υόρκη και ανάγκασε το 1971 τους "New York Times" να του αφιερώσουν ένα ολόκληρο άρθρο. Το διάσημο tag (υπογραφή του) δήλωνε απλώς ψευδώνυμό του (από το Dimitrakis) και την 183η οδό στο Washington Heights που έμενε. Αν ο ΤΑΚΙ θεωρείται ο πατέρας του γκράφιτι, ένας άλλος Έλληνας μετανάστης θα μπορούσε να διεκδικήσει την πατρότητα της σύγχρονης street-art. Πρόκειται για την εξίσου ενδιαφέρουσα και εντυπωσιακή ιστορία του Τομ Στεφόπουλου που πρωτοπόρισε κάνοντας streeet-art στα μέσα του 20ου αιώνα στο Πόρτλαντ του Όρεγκον.

Η ιστορία του Αθανάσιου Στέφου που είναι άγνωστη ακόμα στην Ελλάδα, ξεκινάει από ένα μικρό χωριό της ορεινής Φωκίδας με το όνομα Κόκκινος, στο οποίο γεννήθηκε πιθανότατα το έτος 1892. Όπως και πολλοί άλλοι Έλληνες την εποχή εκείνη, αποφάσισε να μεταναστεύσει για την Αμερική το 1910, όπου άλλαξε το όνομά του σε Τομ Στεφόπουλος. Το έμφυτο ταλέντο που είχε στη ζωγραφική δεν αρκούσε φαίνεται για να βιοποριστεί από την τέχνη του με αποτέλεσμα να δουλέψει για πολλά χρόνια ως φύλακας στους σιδηροδρομικούς σταθμούς του βορειοδυτικού Πόρτλαντ για την SP & S Railroad Company. Εκεί ο Tom ξεκίνησε να δημιουργεί έργα κατά τη διάρκεια των πολλών και ήσυχων ωρών της βάρδιας του. Αρχικά σχεδίαζε με κιμωλία, αλλά μετά από  την ενθάρρυνση των περαστικών τα πέρασε από πάνω με μπογιά. Οι τοιχογραφίες κέρδισαν γρήγορα το ενδιαφέρον του Tom, που άρχισε σταδιακά να αποκτά τοπική φήμη και προβολή από τα μέσα ενημέρωσης της περιοχής.  Από το 1948 έως το 1952, ο Τομ Στεφόπουλος δημιουργεί μια σειρά από έργα στα υποστυλώματα-βάθρα της γέφυρας Lovejoy, που ήταν κτισμένα μέσα στο σιδηροδρομικό σταθμό που εργαζόταν. 

 

Οι τοιχογραφίες του που είναι ένα πάντρεμα ελληνικής μυθολογίας και Αμερικανικής κουλτούρας,  χαρακτηρίζονται από ένα εξαιρετικά καλλιγραφικό στυλ. Ένα από τα πιο γνωστά έργα του, είναι του φιλοσόφου Διογένη, που περπατάει στους δρόμους της Αθήνας με το φανάρι του, αναζητώντας για έναν έντιμο άνθρωπο. Τα τοπία, οι κουκουβάγιες, τα ανθρωπόμορφα δέντρα και οι άλλες ιδιόμορφες τοιχογραφίες (λάδι σε τσιμέντο) του Tom έφτασαν να γίνουν σήμα κατατεθέν της πόλης. Πιστεύεται ότι ο Tom ολοκλήρωσε περίπου μια δωδεκάδα έργων ζωγραφικής κάτω από την γέφυρα του Lovejoy, αλλά δεν υπάρχουν φωτογραφικά ντοκουμέντα για όλα. Πέθανε το 1971.

Ο φιλόσοφος Διογένης περιπλανιέται στο Πόρτλαντ

Λόγω της ανάγκης της πόλης για επέκταση και ανάπτυξη αποφασίστηκε η κατεδάφιση της γέφυρας-ράμπας Lovejoy, αυτό όμως είχε σαν αποτέλεσμα να ξεκινήσει το 1997 μια προσπάθεια διάσωσης των βάθρων της. Πρωτοστάτες ήταν μια ομάδα αρχιτεκτόνων εθελοντών με την ονομασία Rigga που αφοσιώθηκαν στο σκοπό αυτό. Μετά από μία εκτεταμένη άσκηση πίεσης προς την γειτονιά και τις αρμόδιες αρχές, η ομάδα κατάφερε να πείσει την πόλη, όχι μόνο να σώσει τις τοιχογραφίες, αλλά ολόκληρα τα βάθρα πάνω στα οποία διασώζονταν ακόμα έργα του Tom, με το επιχείρημα ότι αν τα έργα ζωγραφικής αποκοπούν από τα στοιχεία στα οποία φτιάχτηκαν, ένα μεγάλο μέρος της μαγείας τους θα χαθεί. Τελικώς 10 υποστυλώματα "συσκευάσθηκαν" και παρέμειναν για τα επόμενα 5 χρόνια αποθηκευμένα κάτω από τη Γέφυρα Fremont, μιας και οι κάποιες προσπάθειες που έγιναν για την αξιοποίησή τους υπήρξαν ανεπιτυχείς.

Το χρονικό της προσπάθειας για την διάσωση των υποστυλωμάτων και την αποκατάσταση των έργων καταγράφηκε το 2004, σε ντοκιμαντέρ με τίτλο "Lovejoy", ενώ τον επόμενο χρόνο, 2 από τα 10 υποστυλώματα της γέφυρας Lovejoy (μαζί με 7 έργα), μεταφέρθηκαν και τοποθετήθηκαν στην πλατεία του Πύργου Ελισάβετ, αποτελώντας πλέον ένα μόνιμο και χαρακτηριστικό στοιχείο του αστικού τοπίου του Πόρτλαντ. Τα διασωθέντα έργα συνδέθηκαν άρρηκτα με την ιστορία της πόλης κερδίζοντας σημαντική αναγνώριση και προβολή. 

 

 Τα υπόλοιπα έργα αν και αρχίζουν να νικούνται από τη φθορά του χρόνου, συνεχίζουν να ελπίζουν σε μία καλή συντήρηση και φυσικά την ανάδειξή τους:

5 εναπομείναντες πίνακες περιμένουν την διάσωσή τους

Ο Τομ Στεφόπουλος δεν ζωγράφισε μόνο τη γέφυρα, αποτέλεσε και ο ίδιος μία πολιτιστική γέφυρα μεταξύ Ελλάδας - Αμερικής και μεταξύ ζωγραφικής και street-art. Οι "ΓΕΦΥΡΕΣ" είναι ένα ολοκαίνιουργiο τραγούδι, που προέκυψε από τη συνεργασία του κορυφαίου τραγουδιστή και λυράρη Βασίλη Σκουλά, με τον νεότερό του Γιώργο Νικ. Ζερβάκη.

Πώς να γυρίσω τα νερά σε αντίθετη πορεία
Να ξαναχτίσω γέφυρες που είχαν ιστορία

Καράβι κόκκινο στο τείχος του Βερολίνου

Με αφορμή την ευγενική παραχώρηση φωτογραφιών με τοιχογραφίες (murals) από το τείχος του Βερολίνου, που μου έκανε ο φίλος του μπλοκ Didier - τον ευχαριστώ πολύ γι' αυτό - πραγματοποίησα μία δυκτιακή έρευνα για να τις παρουσιάσω. Οι περισσότερες τοιχογραφίες φτιάχτηκαν γύρω το 1990 ή λίγο αργότερα και είναι ιδιαίτερα σημαντικές πρώτα γιατί η δημιουργία τους συνέβαλε στη διάσωση ενός τμήματος του τείχους ως μνημείο και έπειτα γιατί με το πολιτικό και κοινωνικό τους περιεχόμενο ανέδειξαν σημαντικά την σύγχρονη street-art και τον ρόλο της.

Τη Δευτέρα 3 Νοέμβρη 1986 μια ομάδα πέντε μασκοφόρων ανδρών ζωγράφισαν μια συνεχή λευκή γραμμή στην Ανατολική πλευρά του τείχους του Βερολίνου. Η γραμμή που ξεκίνησε στο Mariannenplatz με κατεύθυνση το σημείο διέλευσης των συνόρων, το Checkpoint Charlie, στο κέντρο της πόλης. Στο μεγαλύτερο μέρος της η γραμμή ήταν παχιά με το χρώμα να στάζει, στα σημεία όπως που η αστυνομία φρουρούσε το τείχος δημιουργούσε μία λεπτή παράκαμψη μέσω γειτονικών πεζοδρομίων για να επανέρθει μετά πάλι στο τείχος. Η γραμμή σταμάτησε ξαφνικά λίγο νοτιότερα από την Πύλη του Βρανδεμβούργου έχοντας διανύσει 5 περίπου χιλιόμετρα. Το αμέσως επόμενο πρωί, συνοριοφύλακες της ανατολικής πλευράς του τείχους έστησαν ενέδρα στους ζωγράφους της γραμμής βάζοντας τέλος στο έργο τους. Μπορεί η γραμμή να ήταν καλλιτεχνικά αδιάφορη, είχε όμως πολιτική και συμβολική αξία.

 

Η πτώση του τείχους του Βερολίνου το 1989, υπήρξε η μεγαλύτερη κατάρρευση συμβόλου για τον αιώνα που μας πέρασε. Σχεδόν αμέσως μετά την πτώση του, δεκάδες καλλιτέχνες απ' όλο τον κόσμο συγκεντρώθηκαν προκειμένου να αφήσουν το στίγμα τους στην κατάλευκη έως τότε "ανατολική πλευρά" του τείχους. Καιρικές συνθήκες και βανδαλισμοί στην πορεία του χρόνου κατέστρεψαν πολλά από αυτά τα έργα της ανατολικής πλευράς. Σήμερα διασώζονται γύρω στα 120 έργα που συντηρήθηκαν το 2009 με την ευκαιρία του εορτασμών των 20 ετών από την πτώση του τείχους και αποτελούν την λεγόμενη "East Side Gallery", ένα είδος μεγάλης υπαίθριας γκαλερί κάποια έργα της οποίας παρουσιάζουμε.

Kani Alavi: Ένα ποτάμι από πρόσωπα διασχίζει το τείχος

Ο Ιρανικής καταγωγής Alavi υπήρξε ο μάρτυρας της πτώσης του τείχους από το παράθυρο του υπνοδωματίου του. Αντί για ενθουσιώδης και χαρούμενες εκφράσεις, είδε πρόσωπα φοβισμένα, λυπημένα και ανασφαλή να διασχίζουν το τείχος. Η εικόνα αυτή τον ενέπνευσε και την αποτύπωσε λίγους μήνες αργότερα, όταν κλήθηκε από την East Side Gallery να συμμετάσχει στην εικονογράφηση του τείχους.

Christine Kühn: Touch The Wall

Το να αγγίξεις το τείχος ήταν κάτι απαγορευμένο για τους Ανατολικογερμανούς. Έτι η Γερμανίδα Kühn βρήκε την ωραία ιδέα να καλέσει περαστικούς και επισκέπτες να αφήσουν το δικό τους χρωματικό αποτύπωμα στο έργο που ονόμασε "Άγγιξε το τείχος".

 

Dmitri Vrubel: Brezhnev και Honecker στο έργο "Brother kiss"

"Θεέ μου, βοήθησέ με να επιβιώσω από αυτή τη θανάσιμη αγάπη", γράφει στα ρωσικά και γερμανικά αντίστοιχα η τοιχογραφία "Brother Kiss" που έγινε κατα την πτώση του τείχους του Βερολίνου από τον Ρώσο δημιουργό Vrubel. Πρόκειται για αντιγραφή φωτογραφίας του 1979 που απεικονίζει τον Σοβιετικό ηγέτη Μπρέζνιεφ με τον Ανατολικογερμανό ομόλογό του Χόνεκερ κατά την διάρκεια εορτασμού των 30 χρόνων της Λαικής Δημοκρατίας της Γερμανίας. 

Brigit Kinder: "Test the Rest"

Το Trabant ήταν το μικρό, δημοφιλές και οικονομικό αυτοκίνητο που κατασκευαζόταν στην Ανατολική Γερμανία και αποτελούσε την φθηνή αλλά και μοναδική επιλογή των κατοίκων της που τα πρόσεχαν και τα καμάρωναν ιδιαίτερα.  Στην τοιχογραφία αυτή του Kinder ένα Trabant (γνωστό και ως Trabi) σπάει το τείχος συμβολίζοντας τις αμέτρητες προσπάθειες Ανατολικογερμανών να αποδράσουν. Στην πινακίδα διακρίνεται η ημερομηνία της πτώσης του τείχους (9 Νοεμβρίου 1989).

Άγνωστος: Μήνυμα για επανένωση των λαών

"Πολλοί μικροί άνθρωποι σε πολλά μικρά μέρη που κάνουν πολλά μικρά βήματα μπορούν να αλλάξουν την όψη του κόσμου" γράφει το έργο άγνωστου Αφρικανού καλλιτέχνη που ήλπιζε να δει και στην πατρίδα του ανάλογα βήματα επανένωσης των λαών.

Alex Void: StreetArt Meeting

Στη νεολαία του Χίτλερ εντάχθηκε όπως ήταν φυσικό ο γιος ενός στρατηγού του Γερμανικού στρατού. Βρήκε όμως το σθένος και αρνήθηκε να πολεμήσει στο πλευρό των ναζί όταν ξέσπασε ο πόλεμος με αποτέλεσμα την εκ δίωξή του από τη χώρα. Ο καλλιτέχνης Void έτυχε να τον γνωρίσει και του αφιέρωσε αυτό το έργο.

Herve Morlay & Andreas Paulun: "Amour Paix"

To "αγαπούν την ειρήνη" των Γάλλων Morlay και Paulun  μοιάζει με κολάζ διάσημων ηθοποιών και τραγουδιστών. Από αριστερά προς τα δεξιά διακρίνονται Aretha Franklin & Ray Charles, Reno Jean και Juliette Binoche.
 

Ignasi Blanch: Parlo d' Amor

Ο Ισπανός Blanch μετακόμισε στο Βερολίνο το 1988, έχοντας τελειώσει μόλις τις σπουδές του στη σχολή καλών τεχνών.  Επέλεξε να ζωγραφίσει μία εικόνα που συνδέεται με μια συλλογή από λιθογραφίες που έκανε εκείνο τον καιρό, τρία πρόσωπα με διαφορετικές εκφράσεις μαζί το σύνθημα PARLO d'AMOR, δηλαδή "μιλώ για την αγάπη".

Georg Lutz Rauschebart: O Γκορμπατσώφ οδηγεί το KPD

Πάνω στο τιμόνι με μορφή σφυροδρέπανο διαβάζουμε τα αρχικά KPD (Kommunistische Partei Deutschlands), δηλαδή Κομουνιστικό Κομάτι της Γερμανίας με τον Γκορμπατσόφ στο ρόλο του οδηγού, στο έργο αυτό του Georg Lutz Rauschebart.

Andrej Smolák: Χωρίς τίτλο

Ένα φυλακισμένο χέρι που σχηματίζει το σήμα της νίκης και ένα περιστέρι που τραβάει την αλυσίδα είναι τα δύο παγκόσμια σύμβολα που χρησιμοποίησε ο Σλοβάκος Smolák για να καταθέσει τον δικό του ύμνο στην ειρήνη.

Jost & Steglich: Politik ist die Fortsetzung des Krieges mit anderen Mitteln

"Πολιτική είναι η συνέχιση του πολέμου με άλλα μέσα" γράφoυν οι Carsten Jost και Ulrike Steglich, αντιστρέφοντας την ρήση "Πόλεμος είναι η συνέχιση της πολιτικής με άλλα μέσα" του  Carl von Clausewitz.
         

Dieter Wien: "Der Morgen"

"Το πρωί", έργο του Γερμανού Wien.

Rosemarie Schinzler: Alles offen

"Όλα ανοιχτά", έργο της Γερμανίδας Schinzler.

 

Elisa Budzinski: Wer will, daß die Welt so bleibt, wie sie ist, der will nicht, daß sie bleibt

Την πολύ ταιριαστή ρήση του Αυστριακού ποιητή Erich Fried "Αυτός που θέλει τον κόσμο να παραμείνει ως έχει, δεν θέλει να παραμείνει σε όλους", διάλεξε για το έργο της η Ρωσίδα  Budzinski.
 

Karsten Wenzel: "Die Beständigkeit der Ignoranz"

"H εμμονή της άγνοιας", έργο του Γερμανού Wenzel.
 

Alexej Taranin:  Mauern International

"Διεθνή τείχη", έργο του Ρώσου καλλιτέχνη Taranin.

Catrin Resch: Europas Frühling

Την "Ευρωπαϊκή Άνοιξη" δημιούργησε η Γερμανίδα Resch, αποτυπώνοντας το αισιόδοξο κλίμα που επικρατούσε στη Γερμανία αλλά και σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες εκείνη την περίοδο.
 

Brigida Böttcher: Flora geht

"Χλωρίδα που φεύγει", έργο της Γερμανίδας Brigida Böttcher.
 

Andy Weiss: Geist-Reise

"Πνευματικό ταξίδι", έργο του Γερμανού Andy Weiss.
 

César Olhagaray: "Los prehistóricos de la computación"

Κάπως σαν "Πρωτόγονοι υπολογιστές" μεταφράζεται το έργο του Χιλιανού  Olhagaray.

  

Jim Avignon: Doin It Cool For The East Side

"Γίνεται χαλαρά για την Ανατολική πλευρά", το έργο του Αμερικανο-Γερμανού Avignon. 

  

Michail Serebrjako: Diagonale Lösung Des Problems

Ένα δεμένο δάχτυλο που συμβολίζει το ΟΚ αποτελεί την "Διαγώνια λύση των προβλημάτων" του Ρώσου Serebrjako, που σατιρίζει έτσι την εξαναγκασμένη προσποίηση του όλα πάνε μια χαρά. 

                        

Ines Bayer & Raik Hönemann: Es gilt viele mauren abzu bauen

 "Υπάρχουν πολλοί τείχη για να διαλύσουμε" και ένας από αυτούς είναι σίγουρα οι φυλετικές διακρίσεις όπως υποδηλώνει το έργων των το έργο  των Bayer και Hönemann.

              

Shamil Gimajew: "Wir sind ein Volk"

"Είμαστε ένας λαός", εντυπωσιακό έργο μεγάλων διαστάσεων του Ρώσου καλλιτέχνη Schamil Gimajew. Τα διαδοχικά πρόσωπα έχουν κοινά μάτια, συμβολίζοντας πιθανώς τους άρρηκτους δεσμούς των δύο Γερμανικών λαών που επανενώνονται. 

Το διάσημο Chekpoint Charlie αποτελούσε το υποχρεωτικό σημείο σύνδεσης Ανατολικού και Δυτικού Βερολίνου. Το παραπάνω έργο πιθανότατα απεικονίζει την ιστορία του αυστριακού Heinz Meixner που δραπέτευσε από το Ανατολικό Βερολίνο σε ένα σπορ Austin Healey Sprite με ένα "χαλαρό-πριονισμένο" παρμπρίζ. Έκρυψε την αρραβωνιαστικιά του και την πεθερά του στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου και κατάφερε να γλιστρήσει κάτω από την μπαριέρα αιφνιδιάζοντας τους φρουρούς. Σήμερα το "Chekpoint C" αποτελεί τουριστικό αξιοθέατο.

  

Εικοσιπέντε χρόνια μετά η υπαίθρια αυτή γκαλερί κρατά ζωντανή τη μνήμη του "τείχους της ντροπής" και συνεχίζει να συγκεντρώνει το ενδιαφέρον χιλιάδων τουριστών κάθε χρόνο. 'Ενα σύμβολο του ψυχρού πολέμου έπεσε αναδυκνείοντας ξανά την παλιά γνώριμη υπερδύναμη της γηραιάς Ηπείρου. Η Ευρώπη σήμερα σηκώνει νέα τείχη που στοχεύουν να κρατήσουν Αραβες, Αφρικανούς και Ασιάτες μετανάστες μακριά της. Τα νέα υλικά που χρησιμοποιεί είναι οι διεθνής συνθήκες,  οι απελάσεις, τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και τα δρακόντεια μέτρα ασφαλείας.

Η Αφροδίτη Μάνου (ή Αγλαΐα Δημητριάδου) υπήρξε αδερφή μίας σημαντικής ερμηνεύτριας του πολιτικού τραγουδιού, της Μαρία Δημητριάδη (1951-2009). Λίγο μετά την πτώση του τείχους ερμήνευσε ένα υπέροχο τραγούδι, το "Καράβι κόκκινο" σε μουσική και στίχους δικούς της, που πιστεύω πως πέρασε απαρατήρητο.

Καράβι κόκκινο, καράβι κόκκινο πάει
Πάνω από θάλασσες, πάνω από λίμνες πετάει
Το σφυροδρέπανο πέφτει στο κύμα και σπάει
Κι απ’ την ανάποδη την ιστορία γυρνάει.

Στο Βερολίνο το τείχος περνάει και στο Πεκίνο το δράκο ξυπνάει,
Στο Βερολίνο το τείχος περνάει και στο Πεκίνο ξυπνάει.
Καράβι κόκκινο, καράβι κόκκινο πάει
Ανθρωποθάλασσες κι ανθρωποφάγους μετράει

Μέσα στο σπίτι σου σαν κλεφτοφάναρο σκάει
Κι έτσι απροσκάλεστο λογαριασμό σου ζητάει.
Στο Βερολίνο με βότκα μεθάει και στο Πεκίνο μια νύχτα τα σπάει,
Στο Βερολίνο με βότκα μεθάει και στο Πεκίνο τα σπάει.

Από το τσαρδί μου στη μακρινή Γκαμπόν

Τα πρώτα graffiti που έκαναν πρόσφατα την εμφάνισή τους στους τοίχους της Λιμπρεβίλ (Libreville), πρωτεύουσας της Γκαμπόν στην κεντρική Αφρική, δεν επικαλούνται αντεξουσιαστικά ή πολιτικά συνθήματα όπως θα περίμενε ίσως κάποιος, αλλά καλούν τους κατοίκους της πόλης να τηρήσουν κάποιους βασικούς κανόνες υγιεινής όπως να πετάνε τα σκουπίδια στους κάδους. Το πρόβλημα των ακάθαρτων δρόμων είναι ίσως το βασικότερο που αντιμετωπίζει η αφρικανική πόλη και με συνθήματα και εικόνες πάνω στους τοίχους, κάποιοι πολίτες και κυβέρνηση στοχεύουν στην ευαισθητοποίηση των κατοίκων.

Το παιδί προτρέπει την μάνα να χρησιμοποιήσει τον κάδο

Οι φωτογραφίες που κοσμούν το ποστ στάλθηκαν από τον καλό φίλο Τ που εργάζεται πλέον εκεί και μου θύμισαν την πρόσφατη ελληνική καμπάνια "όχι σκουπίδια σε θάλασσες και ακτές". Ο Τ και η Ε, είναι ένα ζευγάρι μορφωμένων και ικανών φίλων, που στην αρχή περίπου της κρίσης θέλησαν να αναζητήσουν την ευκαιρία μίας αξιοπρεπούς ζωής μακριά από την σύγχρονη ελληνική μιζέρια. Μετανάστευσαν λοιπόν στη μακρινή Γκαμπόν όπου δραστηριοποιούνται μεγάλες πολυεθνικές εταιρίες και προβάλει μία προοπτική καριέρας και αντίστοιχων απολαβών.

Όχι τα σκουπίδια στα φρεάτια

Η ελίτ της ελληνικής νεολαίας από πλευράς μόρφωσης και δυνατοτήτων, είτε έχει φύγει για το εξωτερικό είτε το σκέφτεται πολύ σοβαρά. Εμπόδια όπως η γλώσσα, οι οικογενειακές υποχρεώσεις και οι δεσμοί με αγαπημένους ανθρώπους κάμπτονται εύκολα εμπρός στην ανάγκη απασχόλησης και επιβίωσης.

 
"Εκείνος που σπούδασε και δεν εφήρμοσε τις γνώσεις του, μοιάζει με εκείνον που οδήγησε το βόδι του στο χωράφι και δεν έσπειρε"

Τα παραπάνω λόγια του Σααδή ταιριάζουν γάντι στη χώρα που μπορεί να οργώνει αλλά δεν σπέρνει, μπορεί δηλαδή να επενδύει στην εκπαίδευση της νεολαίας της αλλά δεν φροντίζει στην δημιουργία ενός αντίστοιχου επενδυτικού περιβάλλοντος ώστε να θρέψει τους καρπούς που της αναλογούν. Το μεγάλωμα ενός ανθρώπου και η εκπαίδευσή του, αποτελούν με οικονομικούς όρους μία από τις σημαντικότερες επενδύσεις που μπορεί να κάνει μία οικογένεια και κατ’ επέκταση η ίδια χώρα. Όσο καλύτερος επαγγελματίας γίνει αυτός τόσο μεγαλύτερη απόσβεση κάνει στα κεφάλαια που δαπανήθηκαν για τις δεξιότητες και τα εφόδια που απέκτησε. Υπό αυτό το πρίσμα, η μετανάστευση ισοδυναμεί με φυγή κεφαλαίων από μία χώρα που αδυνατεί να τα αξιοποιήσει. Προτιμά να δώσει τα κεφάλαια αυτά σε μία άλλη χώρα ελπίζοντας μόνο σε ένα μέρισμα (έμβασμα βοήθειας από το εξωτερικό) όπως έπρατταν οι ελληνοαμερικάνικοι, ή σε ένα μελλοντικό επαναπατρισμό του μετανάστη.

Οι Επίλεκτοι αποτυπώνουν όμορφα τα συναισθήματα ενός ξενιτεμένου νέου, στο τραγούδι «Το τσαρδί μου» που βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα:

  
«εγώ είμαι με αυτούς που θέλουν να ζήσουν το ακραίο
που εξερευνούν το άγνωστο να ανακαλύψουν το νέο
αν κάνεις άγρια ζωή θα σπάσεις τον κωδικό
θα νοιώσεις όπως οι λύκοι όταν κοιτάζουν τον γκρεμό
δεν θα νιώθεις ίχνος φόβου θα είσαι έτοιμος για όλα
εγώ έφυγα χαλίκι και επέστρεψα βουνό»